De grote doorbraak in immunotherapie is de ontwikkeling van checkpoint blokkers geweest. In 2018 is hier zelfs de Nobelprijs voor Geneeskunde voor uitgereikt. Wanneer iemand een infectie heeft, moet het afweersysteem ‘aan’ gaan. Maar zodra de infectie is opgeruimd, moet het afweersysteem ook weer ‘uit’ gezet worden, om te voorkomen dat het te actief wordt en chronische ontsteking of auto-immuniteit ontstaat. Het afweersysteem heeft daarom verschillende start- en stopknoppen, die checkpoints genoemd worden.

Veel kankergezwellen zijn er in geslaagd om één of meerdere stopknoppen in te schakelen, waardoor het afweersysteem wordt afgeremd. Checkpoint blokkers (ook wel checkpoint inhibitors genoemd) blokkeren de stopknoppen waardoor het afweersysteem weer ‘aan’ wordt gezet. Hierdoor worden de kankercellen aangevallen, maar helaas is het op dit moment nog niet mogelijk om het afweersysteem specifiek ‘aan’ te zetten tegen alleen de kanker. Behandeling met checkpoint blokkers kan daarom bijwerkingen hebben.

Op dit moment werken checkpoint blokkers het beste bij een bepaald type huidkanker (melanoom) en longkanker. Ook bij andere soorten kankers wordt in klinische studies bestudeerd of checkpoint blokkers goede behandelingen zijn.